Izrael – informacje praktyczne

Izrael należy do grupy krajów Bliskiego Wschodu i ma dostęp aż do trzech mórz (Morze Martwe, Czerwone i Śródziemne) co stwarza doskonałe warunki do rozwoju turystyki. Jednak to nie bogactwo naturalne stanowi największy atut tego kraju. Izrael jest krainą biblijną, miejscem narodzin Chrystusa. To właśnie tu spotykają się trzy religie: judaistyczna, muzułmańska oraz chrześcijańska.

Izrael to kraj wyjątkowy. To jednocześnie jedno z najmłodszych i jedno z najstarszych państw na świecie. Przez prawie trzy tysiące lat historii Izrael raz był silnym, dyktującym warunki w regionie krajem, raz przechodził z rąk do rąk – długi czas nie było go nawet na mapie świata. Dzięki temu dzisiejszy Izrael, zachwyca nie tylko dziką przyrodą i historycznymi zabytkami, ale również niesamowitymi krajobrazami przenikającymi się z unikalną kulturą.

Spotkać tu można również wielu pielgrzymów – w końcu to Ziemia Święta judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Turystyka, szczególnie religijna jest ważną częścią gospodarki Izraela. Mimo konfliktów i toczonych wojen jest jednym z najchętniej odwiedzanych przez turystów krajów świata.

Kiedy lecieć do Izraela?

Do Izraela można latać przez cały rok. Jednak najlepszym czasem na wizytę jest okres między kwietniem a majem lub wrześniem a październikiem. W tych miesiącach nie powinno być upałów, a jednocześnie można liczyć na udany wypoczynek na tutejszych plażach. Ilość opadów jest wówczas niewielka.

Fani upałów mogą wybrać się do Izraela latem. Trzeba jednak przygotować się na naprawdę wysokie temperatury, które sięgają czasem nawet 50°C! Ponadto opady są bardzo sporadyczne. Nad Morzem Martwym i Morzem Czerwonym należy w tym czasie spodziewać się tłumów turystów.

Najmniej korzystnym terminem wyjazdu do Izraela jest okres pory deszczowej, która trwa od listopada do marca, przy czym największe opady notuje się w grudniu, styczniu i lutym. Warto jednak pamiętać, że tutejszy deszcz nie leje tak obficie jak np. w krajach tropikalnych. W wielu kurortach (np. Ejlacie) można w tym czasie skorzystać ze słonecznych kąpieli.

Ja w Izraelu byłam w grudniu na 4 dni i trafiłam akurat na załamanie pogody. W Jerozolimie miałam 9°C i chodziłam w kurtce. Im dalej na południe tym robiło się bardziej słonecznie. W Ejlacie zamieniłam kurtkę na krótki rękawek. Jednak jak widać nie ma reguły. Dzień przed moim wylotem i dzień po powrocie w Jerozolimie było po 20°C, więc naprawdę miałam pecha.

Jak dostać się do Izraela?

Z Polski do Izraela najtaniej i najwygodniej jest dolecieć samolotem, który ląduje na jednym z dwóch lotnisk: Porcie Lotniczym Ben Guriona w Tel Avivie lub Porcie Lotniczym Ramon obok Ejlatu. Od jakiegoś czasu Izrael jest bardzo popularnym kierunkiem wśród Polaków, a wszystko za sprawą tanich lotów uruchomionych przez Wizz Air i Ryanair. Przedział cenowy jest bardzo zróżnicowany. Wiele zależy od tego, kiedy kupuje się bilety oraz od terminu wyjazdu. Zdarzały się ceny kiedy bilety w dwie strony do Ejlatu kosztowały nawet 50 zł! Średni koszt biletów to 100-200zł. Najlepiej obserwować strony przewoźników i promocje jakie oferują.

Do Izraela możecie dolecieć również LOTem, który sprzedaje bilety od 250zł w dwie strony, ale już z doliczonym bagażem rejestrowanym.

Dokumenty i wiza

Obywateli Polski nie obowiązują wizy turystyczne. Aby wjechać do Izraela na okres do trzech miesięcy, wystarczy mieć paszport ważny przynajmniej pół roku od daty przekroczenia granicy. Jak powszechnie wiadomo paszport z pieczątką z Izraela nie pozwoli nam wjechać do co najmniej kilku arabskich krajów tj. Irak, Kuwejt, Liban, Jemen, Libia, Syria, Arabia Saudyjska, Sudan, Zjednoczone Emiraty Arabskie czy Iran. 

Obecnie podczas przylotu otrzymuje się na lotnisku darmową wizę, w formie małej, niebieskiej karteczki, która nie jest wbijana do paszportu. Wydruk ten jest bardzo ważny – w razie ewentualnej rutynowej kontroli w Izraelu, wizy będą sprawdzane, a jej brak przy wylocie z kraju może skutkować poważnymi utrudnieniami. Dlatego bezwzględnie należy wizy pilnować. Jeśli jednak po przylocie zauważycie, że celnik będzie chciał wbić pieczątkę do paszportu (to się już raczej nie zdarza), można go uprzejmie poprosić o wydrukowaną wizę. W przyszłości ułatwi to Wam podróżowanie po krajach arabskich.

Jak wygląda kontrola na lotniskach w Izraelu?

W internecie krąży wiele historii związanych z przekroczeniem granicy, które odstraszają osoby zainteresowane podróżą w ten region świata. Prawda jest taka, wszystko zależy od celnika, na którego trafimy. Jeden zada nam dosłownie ze dwa pytania i po niespełna minucie przepuści dalej, drugi może nas przemaglować przez co cały proces się wydłuża. To, że komuś kontrola się „udała” i poszła dość sprawnie nie oznacza od razu, że każda kontrola tak wygląda. Działa to też w drugą stronę. To, że ktoś spędził na lotnisku kilka godzin, nie oznacza, że każdy będzie przechodził przez taką szczegółową “odpytkę”.

Ja nie miałam w paszporcie żadnych pieczątek z krajów arabskich (poza Omanem, ale to się nie liczy) i leciałam do Izraela służbowo, więc przeszłam kontrolę bez najmniejszego problemu. Po wylądowaniu w Tel Avivie celnik przejrzał mój paszport, zeskanował i wręczył niebieską karteczkę z wizą nie zadając ani jednego pytania. 

Przy powrocie każdemu z nas zadawali kilka takich samych pytań. Jako grupa musieliśmy odpowiadać w identyczny sposób, aby nie było problemów, że jeden mówi tak, a drugi tak. Wiedzieliśmy o tym wcześniej, więc przed wejściem na lotnisko mieliśmy wszystko przećwiczone. Mi zadano pytanie jak długo byłam w Izraelu, czy otrzymałam od kogoś jakiś prezent oraz czy zawsze miałam przy sobie swój bagaż. Jak widać na moim przykładzie kontrola w Izraelu może przebiegać szybko i bezstresowo 🙂

Jakie pytania mogą zadać celnicy?

O wiele więcej czasu zajmuje odprawa podczas wylotu z Izraela – na lotnisku lepiej być odpowiednio wcześniej. Nawet jeżeli z naszych doświadczeń wynika, że na odprawienie się starczy mniej czasu, nigdy nie przewidzimy wypadków losowych oraz tego, na jakiego celnika trafimy. Dlatego zaleca się przybyć na lotnisko co najmniej 2 – 3 godzin przed planowanym odlotem.

Poniżej lista pytań jakie mogą zadawać celnicy (w nawiasie sugerowane odpowiedzi):

• Z kim podróżowałeś po Izraelu? (z rodziną, przyjaciółmi, samemu – jeśli podróżujecie sami, celnik może się zdziwić i zadać to pytanie kilka razy)
• Czy znasz osoby, z którymi podróżujesz (tak) i kim dla siebie jesteście?
• Gdzie podróżowałeś po Izraelu? (Jerozolima i Morze Martwe, nie Betlejem i Autonomia*)
• Czy zawsze miałeś swój bagaż przy sobie? (zawsze)
• Czy ktoś był przy tym, jak pakowałeś swój bagaż? (nie)
• Gdzie mieszkałeś? (w Jerozolimie, ewentualnie podać adres)
• Czy masz przy sobie broń, bombę? (nie)
• Czy wywozisz ze sobą jakieś prezenty? (nie)
• Czy ktoś dawał ci do przekazania jakieś prezenty? (nie)
• Jakiego jesteś wyznania? (tu już odpowiedź zależy od nas samych, musimy jednak pamiętać, że odpowiadając np. „jestem chrześcijaniem”, możemy narazić się na nieprzyjemności i przedłużoną kontrolę)

*Jeśli planujecie odwiedzić Betlejem lub inne miejsca w Autonomii to lepiej nie wspominajcie o tym na kontroli. W razie pytania o wasze plany, mówcie jedynie, że wybieracie się do Jerozolimy. Gdy padnie pytanie o to, w jakim celu – lepiej mówić, że w celach turystycznych. Jeśli chcecie uniknąć długiej kontroli, zrezygnujcie z opowiadania, że jedziecie na pielgrzymkę lub modlić się. W przypadku gdy macie na sobie jakieś symbole religijne, np. krzyżyk na szyi, a chcecie, by kontrola przebiegła szybko i bezstresowo to na czas kontroli schowajcie takie rzeczy do torby. 

Szczepienia i ubezpieczenie

Szczepienia ochronne nie są obowiązkowe. Nie ma szczególnych zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych. Należy przestrzegać elementarnych zasad higieny. Choć woda z wodociągów miejskich jest zdatna do picia bez przegotowania, zalecane jest używanie wody butelkowanej. Istnieje powszechny dostęp do opieki medycznej. Usługi medyczne są na wysokim poziomie, ale też bardzo drogie, dlatego zaleca się wykupienie dodatkowego ubezpieczenia.

Bezpieczeństwo

Napięta sytuacja polityczna wiąże się z zagrożeniem zamachami terrorystycznymi, co dotyczy praktycznie całego terytorium Izraela. Trzeba bezwzględnie stosować się do wymogów i zaleceń władz dotyczących zachowania środków bezpieczeństwa (np. rewizje toreb przy wejściu do sklepów, restauracji, teatrów, kin, muzeów oraz urzędów administracji rządowej) oraz być przygotowanym na szczegółową kontrolę bagażu przy wyjeździe z Izraela. 

Zagrożenie przestępczością kryminalną nie jest wysokie. Z uwagi na zdarzające się kradzieże kieszonkowe, szczególną ostrożność należy zachować w miejscach zatłoczonych i często odwiedzanych przez turystów (na plażach, bazarach, w środkach komunikacji). Kradzieże dokonywane są również przez wyrwanie toreb lub teczek. Z tych względów zaleca się turystom pozostawianie paszportów w depozycie hotelowym lub u przewodnika i noszenie przy sobie jedynie kserokopii paszportu.

Ja ogólnie nie czułam żadnego zagrożenia w Izraelu. Na ulicach można spotkać liczne patrole wojskowe z bronią, co wbrew pozorom powoduje, że turysta czuje się bezpieczniej, a na ulicach miast panuje spokój. Na ataki rakietowe narażone są głównie północne i południowe rubieże kraju. Wszelkie niepokoje i walki dzieją się na terenach spornych i granicznych, nie w Jerozolimie czy Tel Avivie. Zawsze należy bez protestów poddawać się rutynowym kontrolom przy wejściach do niektórych atrakcji.

Elektryczność

Obowiązują polskie wtyczki.

Czas

Różnica czasu w Izraelu wynosi + 1 godzinę, czyli w stosunku do czasu polskiego, w Izraelu zawsze jest jedna godzina do przodu.

Internet i telefon

W Izraelu internet dzięki WiFi dostępny jest praktycznie wszędzie, dlatego nie kupowałam karty SIM. Roaming jest dość drogi. Średnio ceny wynoszą: 8 zł za minutę połączenia/4,92 zł przychodzące, SMS – 2 zł, MMS – 3 zł, za 100 kb internetu – 4,3 zł.

Język

Język angielski jest w Izraelu dość powszechny i bez problemu będziemy mogli się nim porozumieć. Oprócz tego, bardzo przydatny jest w Izraelu język rosyjski – nawet część napisów na ulicach, sklepach czy w atrakcjach jest właśnie w tym języku. I nie będzie też problemu, by spotkać polskojęzycznych turystów. Polacy bardzo lubią odwiedzać Izrael, zwłaszcza ostanio, kiedy bilety lotnicze są tak tanie. Zawsze więc można poprosić jakiegoś rodaka o pomoc. Oprócz tego na ulicach króluje oczywiście też język hebrajski i arabski.

Waluta i ceny w Izraelu

W Izraelu obowiązującą walutą jest szekel izraelski (ILS, NIS), który dzieli się na 100 agorot.
1 ISL = 1,10 zł, czyli można przyjąć 1:1 aby się prościej liczyło.

Nie ma problemu aby płacić kartą. Bankomaty i kantory w dużych miastach są powszechnie dostępne, w tych drugich należy dopytać, czy wymiana na pewno odbędzie się bez prowizji (no comission).

Izrael jest drogi. Napiszę nawet, że bardzo. Czasem okazuje się, że taki krótki wypad do Ziemi Obiecanej będzie kosztował znacznie więcej niż założyliśmy. Nie do końca mogę wypowiadać się na temat cen, bo tak jak pisałam – ja tam byłam służbowo i koszty pokrywało biuro, ale pamiętam zdziwienie kiedy poszliśmy wieczorem do pubu w Ejlacie i najtańszy drink kosztował ok. 50zł 🙂

Kilka przykładowych cen w Izraelu:

• butelka wody 0,5l – 8 ILS
• coca cola w puszce 0,33 – 6 ILS
• hummus z pitą – 25-35 ILS 
• falafel – 17 ILS
• szakszuka na talerzu z dodatkami – 30 ILS
• magnes na lodówkę – od 6 do 12 ILS 
• kawa czarna – 10 ILS
• piwo – od 22 ILS
• magnum na patyku – 14 ILS
• sok z granata – 10 ILS

Wypożyczenie samochodu w Izraelu

Aby wypożyczyć samochód nie jest wymagane międzynarodowe prawo jazdy. Wystarczy nasze polskie prawko, które wraz z paszportem i kartą kredytową trzeba okazać w wypożyczalni. Firmy nie zezwalają na wjazd ich samochodami na terytorium Zachodniego Brzegu oraz Strefy Gazy. Technicznie jest to możliwe, jednak robicie to na własne ryzyko. Koszt wypożyczenia będzie się wahał w zależności od terminu wyjazdu i czasu rezerwacji. Wypożyczenie auta na lotnisku na 7 dni to koszt minimum około 200 euro (bez dziennego limitu kilometrów). Wypożyczenie auto w sprawdzonej wypożyczalni w Jerozolimie, bez limitu kilometrów  na 3 dni to koszt 100 euro, na jedną dobę – 50 euro. Podane ceny są orientacyjne i mogą się minimalnie wahać w zależności od wypożyczalni. Drogi w Izraelu są w bardzo dobrym stanie.

Noclegi

Moja podróż po Izraelu zakładała noclegi w Jerozolimie i Ejlacie. Ceny na ten moment na booking’u kształtują się następująco:

• Grand Park Jerusalem – ok. 350zł/noc – super lokalizacja – 1,5km do ścisłego centrum Jerozolimy.

• Be Unique Ejlat – ok. 400zł/noc – blisko części rozrywkowej w Ejlacie.

Jak ubierać się w Izraelu?

W miejscach turystycznych takich jak Tel Aviv, Ejlat czy Morze Martwe zasady ubioru nie są tak restrykcyjne i można ubierać się tak jak podczas wakacji w każdym innym miejscu na świecie. Jeśli chodzi o Jerozolimę zaleca się zakrywanie ramion, dekoltów i nie noszenie krótkich spódnic czy spodenek. Większość zabytków w Jerozolimie stanowią obiekty religijne – nieodpowiedni ubiór może powodować zgorszenie modlących się ludzi. Udając się na spacer w kusym stroju, możemy narazić się na nieprzyjemności, takie jak wyzwiska, plucie, rzucanie kamieniami – zwłaszcza w trakcie szabatu.

Szabat i ramadan

W okresie szabatu tj. od piątku wieczór do soboty wieczór, komunikacja w Izraelu jest ograniczona, a niektóre ulice są zamykane. W tym czasie nie działają również instytucje, a większość sklepów i lokali gastronomicznych jest zamknięta.

W okresie ramadanu w Strefie Gazy i w miastach palestyńskich na Zachodnim Brzegu, w których większość stanowi ludność muzułmańska (oprócz Betlejem), a także w arabskiej dzielnicy Starego Miasta w Jerozolimie należy od wschodu do zachodu słońca unikać publicznego spożywania posiłków, picia napojów i palenia tytoniu.

Pamiątki

Najpopularniejszymi pamiątkami z podróży do Izraela są:

• kosmetyki znad Morza Martwego, które bogate są w różne minerały.
• oliwa z oliwek.