Peru – informacje praktyczne

Peru to kraj pełen kontrastów, gdzie spotykają się majestatyczne góry Andów, bujne lasy Amazonii i tajemnicze ruiny starożytnych cywilizacji. To miejsce, w którym historia, kultura i natura tworzą niezapomnianą mozaikę. Peru jest domem dla jednej z najbardziej fascynujących cywilizacji prekolumbijskich – Inków, których dziedzictwo nadal żyje w krajobrazie, sztuce i tradycjach tego kraju.

Jeśli planujecie podróż do Peru, warto się dobrze przygotować do tej przygody. W tym wpisie podzielę się praktycznymi wskazówkami, które pomogą Wam zorganizować wyjazd i sprawią, że podróż po Peru będzie niezapomniana. 

Gdzie leży Peru?

Peru leży w zachodniej części Ameryki Południowej. Graniczy z Ekwadorem i Kolumbią na północy, z Brazylią na wschodzie, z Boliwią na południowym-wschodzie, a z Chile na południowym-zachodzie. Nie ma dostępu do równika, lecz brakuje mu do niego 5 km w linii prostej. Jest to trzecie co do wielkości państwo kontynentu po Brazylii i Argentynie oraz drugi co do wielkości kraj andyjski po Argentynie. Stolicą Peru jest Lima.

Kiedy lecieć do Peru?

Najlepszy czas na podróż do Peru zależy od tego, które regiony kraju planujecie odwiedzić i jakie atrakcje Was interesują. Ogólnie rzecz biorąc, najlepszy okres na podróżowanie po Peru jest od maja do września, czyli w okresie pory suchej. Wówczas pogoda jest najbardziej sprzyjająca do zwiedzania i wędrówek, zwłaszcza w regionach górskich, takich jak Machu Picchu czy Cusco. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w podjęciu decyzji:

1. Pora sucha – sezon suchy w Peru trwa od maja do września. Jest to popularny okres dla turystów, zwłaszcza jeśli planujecie odwiedzić Andy i Machu Picchu. W tym okresie można spodziewać się mniejszych opadów deszczu i słonecznych dni. Jednakże, warto pamiętać, że temperatury w górach mogą być niższe, szczególnie nocą.
2. Pora deszczowa – pora deszczowa w Peru przypada na okres od listopada do marca. Jeśli chcecie doświadczyć pełnej bujności dżungli amazońskiej lub zwiedzić regiony leżące na wschodzie kraju, może to być dobry czas. Jednak pamiętajcie, że opady deszczu mogą być intensywne i często towarzyszy im większa wilgotność.
3. Pogoda na wybrzeżu – wybrzeże Peru ma klimat umiarkowany o niewielkich zmianach temperatury przez cały rok. Jeśli lubicie łagodne temperatury i chcecie uniknąć upałów, możecie odwiedzić wybrzeże w okresie od grudnia do marca.

Jak dolecieć do Peru?

Z Polski nie ma bezpośrednich lotów do Peru. Podczas szukania lotów najlepiej wybrać stolicę Peru – Limę. Międzynarodowy Port Lotniczy Jorge Chávez przyjmuje większość lotów międzynarodowych. Z Europy bezpośrednie połączenie oferują: Air France (Paryż), KLM (Amsterdam), Iberia (Madryt) czy Lufthansa (Frankfurt).

Ja do Peru leciałam linią Air France. Za bilet w dwie strony z bagażem rejestrowanym płaciłam 4200 zł. Da się taniej, natomiast zależało mi tylko na jednej przesiadce i dobrej linii lotniczej. Bilet kupowałam siedem miesięcy wcześniej.

Warunki wjazdowe do Peru

Obywatele Polski mogą podróżować do Peru bez wizy na pobyt turystyczny do 90 dni. Nie jest wymagana żadna wiza ani specjalne zezwolenie w przypadku turystycznego pobytu krótkoterminowego. Po przekroczeniu 90 dniowego limitu, konieczne może być przedłużenie pobytu (za opłatą) lub wyjazd z kraju. Paszport musi być ważny co najmniej 6 miesięcy od daty planowanego wjazdu do Peru. Podczas wjazdu należy podać termin przewidywanego opuszczenia kraju. Mnie po prostu zapytano jak długo planuję tu zostać.

Waluta i ceny w Peru

Walutą obowiązującą w Peru jest nuevo sol (PEN). 1 sol dzieli się na 100 centavos. Przelicznik jest bardzo prosty, bo 1 PEN = 1,10 PLN więc można traktować to 1:1

Pamiętajcie, że na lotnisku kurs będzie niekorzystny. W większych miastach i turystycznych miejscach jest wiele kantorów wymiany walut, a także bankomatów, które umożliwiają wypłatę soli. Karta Revolut świetnie działa w Peru.

Ceny w Peru mogą się różnić w zależności od regionu i typu miejsca, w którym dokonuje się zakupów lub spożywa posiłki. W większych miastach, takich jak Lima czy Cusco, ceny mogą być wyższe niż w mniejszych miejscowościach.

Przykładowe ceny w Peru:

• posiłki w lokalnych restauracjach (menu dnia, tzw. „menú del día”): 15-30 PEN
• obiad w średniej klasy restauracji: około 30-60 PEN
• lokalna kawa w kawiarniach: około 5-10 PEN
• taksówki w miastach (np. w Limie, Cusco): około 5-15 PEN za krótką trasę w obrębie miasta.
• butelka wody (0,5 l): około 2-3 PEN
• Machu Picchu: Bilet wstępu wynosi około 150-250 PEN, w zależności od rodzaju biletu (np. standardowy, z przewodnikiem).
• ręcznie robione szale, chusty, poncza (z alpaki lub wełny): od 50 do 150 PEN, w zależności od jakości i wielkości.
• swetry i kurtki z alpaki: ceny zaczynają się od około 100 PEN i mogą wynosić nawet 300 PEN za bardziej luksusowe produkty.
• ręcznie robione torby i plecaki: od 40 do 100 PEN 

Szczepienia

Podróżujący do Peru z Polski nie mają obowiązku wykonania żadnych szczepień ochronnych. Jednak przed wyjazdem do Peru warto rozważyć szczepienia zalecane przeciwko: błonicy, tężcowi i krztuścowi, durowi brzusznemu, WZW A i B, wściekliźnie czy żółtej febrze. Żółta gorączka (zalecana dla większości podróżników, ale nie obowiązkowa dla osób przylatujących z Europy). Jeżeli przybywamy do Peru bezpośrednio z krajów zagrożonych tą chorobą lub w trakcie podróży mieliśmy 12-godzinną przesiadkę w państwie, w którym żółta febra jest endemiczna — służby celne mogą zażądać potwierdzenia przeprowadzenia szczepień na żółtą gorączkę.

Lekarzem nie jestem. W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień należy kontaktować się z wojewódzką stacją sanitarno epidemiologiczną lub specjalistą ds. medycyny tropikalnej.

Ubezpieczenie

Przed przyjazdem obowiązkowo należy wykupić dobrą polisę ubezpieczeniową (koszty leczenia, ubezpieczenie NNW, OC w życiu prywatnym i ubezpieczenie bagażu) oraz mieć przy sobie numery alarmowe. Decydując się na podróż ze Studiem Wypraw ubezpieczenie macie już w cenie wyjazdu.

Internet i elektryczność

Wi-Fi jest powszechnie dostępne w dużych miastach (Lima, Cusco, Arequipa) oraz w popularnych miejscach turystycznych. Większość hoteli, restauracji, kawiarni i innych obiektów oferuje bezpłatne Wi-Fi. Peru ma kilka sieci komórkowych, które oferują internet mobilny, w tym Movistar, Claro i Entel. Ja korzystałam z sieci Claro i za 30GB zapłaciłam 40 PEN.

W Peru stosuje się dwa typy wtyczek: typ A (2 płaskie bolce) oraz typ C (2 okrągłe bolce), więc warto zabrać ze sobą odpowiedni adapter.

Język

W Peru oficjalnym językiem jest hiszpański. Znajomość podstawowych zwrotów w tym języku z pewnością ułatwi komunikację, zwłaszcza w miastach i wśród osób, które nie mówią po angielsku. Drugim najbardziej rozpowszechnionym językiem po hiszpańskim jest język Quechua. To jeden z najstarszych języków na świecie i był używany przez Inków. Quechua jest szczególnie popularny w regionach Andów (np. w Cusco, w górach) i wśród społeczności, które zachowały tradycyjne obyczaje i styl życia. Tym językiem posługuje się 10% populacji.

Strefa Czasowa

Peru znajduje się w strefie czasowej Peru Time (PET), która jest równa UTC -5 godzin. Oznacza to, że czas w Peru jest o 5 godzin do tyłu w stosunku do czasu uniwersalnego (UTC). W kraju Inków nie stosuje się zmiany czasu na letni, więc przez cały rok obowiązuje ta sama strefa czasowa. W stosunku do Polski, która znajduje się w strefie CET (UTC +1) w standardowym czasie i CEST (UTC +2) w czasie letnim, Peru jest:

• 6 godzin za Polską w czasie standardowym (CET)
• 7 godzin za Polską w czasie letnim (CEST).

Jak przemieszczać się po Peru?

Przemieszczanie się po Peru jest stosunkowo łatwe. Podróżując po tym kraju korzystałyśmy z wielu środków transportu.

Samoloty

W Peru podróże lotnicze są popularnym i szybkim sposobem przemieszczania się na większe odległości. Wiele popularnych miast, takich jak Cusco, Arequipa, Iquitos (dżungla), czy Puno (Jezioro Titicaca), są dostępne poprzez krajowe linie lotnicze. Największymi przewoźnikami krajowymi są LATAM Airlines oraz Avianca, które oferują regularne loty między miastami. Ceny biletów mogą się różnić w zależności od terminu zakupu, ale bilety są stosunkowo tanie. My leciałyśmy z Cusco do La Paz (Boliwia) oraz z La Paz do Limy. 

Uwaga! Często turyści, nie zdając sobie sprawy z możliwych dolegliwości, biorą od razu samolot z Limy (80 m n.p.m.) do Cusco (3400 m n.p.m.). W takiej sytuacji, czyli w przypadku ogromnego skoku wysokościowego, można się spodziewać zawrotów oraz bólów głowy, wymiotów, braku energii, braku apetytu czy omdleń. Wysokość należy zwiększać stopniowo.

Autobusy nocne

Autobusy to jeden z najtańszych sposobów transportu w Peru i są popularne wśród turystów. Istnieje wiele firm oferujących regularne połączenia między większymi miastami, np. Lima-Cusco, Arequipa-Cusco, Lima-Arequipa czy Nazca-Arequipa. Odległości między miastami są duże, więc warto korzystać z nocnych przejazdów. Autobusy oferują wygodne fotele, rozkładające się nawet do pozycji leżącej, klimatyzację i (niekiedy) posiłki. Przykładowe firmy to Cruz del Sur, Oltursa, Movil Tours.

Pociągi

Pociągi są stosunkowo rzadko używane do codziennego transportu w Peru, ale stanowią świetny sposób na dotarcie do popularnych atrakcji turystycznych. Na przykład, pociągi do Machu Picchu kursują z Ollantaytambo do Aguas Calientes. Obsługiwane są przez dwóch przewoźników: PeruRail oraz Inca Rail. Oferują komfortowe warunki i różne klasy podróży, w tym luksusowe opcje. Więcej na ten temat wkrótce.

Taksówki/ubery

W większych miastach, takich jak Lima czy Cusco, można korzystać z aplikacji: Uber, Cabify czy Beat, które oferują tańsze i bezpieczniejsze alternatywy dla tradycyjnych taksówek. Taksówki z aplikacji mają ustaloną cenę, co eliminuje ryzyko nieporozumień, zwłaszcza jeśli nie znacie języka hiszpańskiego. 

Prywatny transfer

Na wielu odcinkach korzystałyśmy z wygodnych, prywatnych mini busów, z których wy również możecie skorzystać wybierając się do Peru razem ze Studiem Wypraw.

Choroba wysokościowa w Peru

Peru to kraj wysokogórski, a miasta takie jak Cusco leżą na wysokości powyżej 3 000 m n.p.m. Należy przygotować się na możliwość pojawienia się choroby wysokościowej (hiszp. soroche). Objawy to bóle głowy, zawroty głowy, zmęczenie, czasem wymioty. Dobrze jest dać sobie czas na aklimatyzację.

Jak przygotować się do choroby wysokościowej?

1. W miarę możliwości, starajcie się powoli zdobywać wysokość. Jeśli to możliwe, dajcie sobie czas na aklimatyzację w jednym z miast górskich, takich jak Cusco (3 400 m n.p.m.), na 1-2 dni przed wyruszeniem w wyższe góry. To pozwala organizmowi przyzwyczaić się do zmniejszonej ilości tlenu.
2. Nie planujcie intensywnych aktywności na początku. Po przyjeździe na dużą wysokość unikajcie forsownych wędrówek i dużego wysiłku przez pierwsze 24 godziny. Odpoczynek jest kluczowy.
3. Nawodnienie jest bardzo ważne na dużych wysokościach, ponieważ w suchym, górskim klimacie organizm szybciej się odwadnia. Picie odpowiedniej ilości wody pomaga zapobiegać odwodnieniu i zmniejsza ryzyko rozwoju choroby wysokościowej.
4. Alkohol i nikotyna mogą pogarszać efekty choroby wysokościowej, ponieważ wpływają na przepływ tlenu w organizmie. Ich spożycie może przyspieszyć wystąpienie objawów choroby.
5. Wysoko w górach apetyt może być mniejszy, dlatego starajcie się jeść lekkie, łatwostrawne posiłki, bogate w węglowodany, które dostarczają energii i są łatwiejsze do strawienia. Unikajcie tłustych i ciężkostrawnych potraw, które mogą obciążyć układ trawienny.
6. W Peru popularne są napoje, które pomagają w aklimatyzacji, np. herbata z koki (ze wschodnio-andyjskich liści koki). Należy jednak pamiętać, że liście koki mogą być nielegalne w niektórych krajach, więc warto upewnić się, że nie przewozi się ich do innych państw.

Oczywiście nie każdy będzie miał chorobę wysokościową. Wszystko zależy od Waszych ciał oraz predyspozycji genetycznych. U mnie poza szybszym męczeniem się (co jest zupełnie normalne) miałam jedynie w pierwsze dwie noce problemy ze snem. Nic więcej 🙂

Kuchnia peruwiańska

Peru to kraj, którego kuchnia zyskała międzynarodowe uznanie, a w 2010 roku została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. To wyróżnienie stanowi potwierdzenie jej wyjątkowego charakteru, który jest świadectwem bogatej historii, różnorodności biologicznej i kulturowej tego kraju. UNESCO uznało kuchnię peruwiańską za element, który nie tylko wykracza poza granice gastronomii, ale również łączy w sobie tradycje, tożsamość i unikalne podejście do wykorzystania lokalnych składników.

Co warto spróbować, będąc w Peru?

Oto kilka pozycji, które musicie spróbować:

1. Ceviche – to narodowa potrawa Peru. Świeża, surowa ryba marynowana w soku z limonki i podawana z pikantnymi przyprawami.
2. Lomo Saltado – smażone w dużym woku mięso wołowe z pomidorami i cebulą. Podaje się je z frytkami oraz ryżem (moje ulubione danie peruwiańskie)
3. Aji de Gallina – kurczak w kremowym, pikantnym sosie z żółtej papryki. Podaje się go z ziemniakami, ryżem oraz jajkiem gotowanym na twardo. 
4. Pachamanca – mięso (głównie z alpaki) i warzywa gotowane w piecu ziemnym.
5. Causa Rellena – ziemniaczane danie nadziewane kurczakiem lub tuńczykiem.
6. Anticuchos – grillowane szaszłyki z mięsa, zazwyczaj z serca wołowego.
7. Rocoto Relleno – pikantna papryka nadziewana mięsem i warzywami.
8. Stek z alpaki – niebo w gębie. Koniecznie spróbujcie!
9. Świnka morska (Cuy) – możecie ją spróbować w wielu restauracjach w Cusco lub w Świętej Dolinie. Zazwyczaj dostaje się taką świnkę w całości i jej koszt to mniej więcej 80-100zł 
10. Pisco sour – narodowy napój alkoholowy w Peru. Pisco sour to drink zrobiony z wódki pisco, białek z jajek, soku z limonki, lodu oraz cukru. 
11. Chicha Morada – bezalkoholowy, słodki napój z fioletowej kukurydzy. Zawiera śladowe ilości cynamonu i goździków. 
12. Inca Cola – popularny napój gazowany, który pochodzi z Peru. Jest znany z charakterystycznego, intensywnie żółtego koloru oraz słodkiego smaku, który przypomina mieszankę smaku cytrynowego i waniliowego, choć jest to unikalna receptura. Napój stał się częścią kultury peruwiańskiej i jest uważany za narodowy napój Peru.

Cuy (świnka morska)

stek z alpaki

lomo saltado

aji de gallina

ceviche

Inca Kola

Co przywieźć z Peru?

Peru to kraj pełen kolorów, tradycji i wyjątkowego rękodzieła. Jeśli planujecie przywieźć coś z tej niezwykłej podróży, z pewnością znajdziecie wiele interesujących przedmiotów, które będą wspaniałą pamiątką lub prezentem. Oto lista rzeczy, które warto przywieźć z Peru:

• Peru jest znane z produkcji wysokiej jakości wełny z alpaki i lamy, które są delikatne, ciepłe i miękkie. Można tu znaleźć wspaniałe szale, swetry, koce, czapki czy skarpetki wykonane z tej naturalnej wełny. Produkty z alpaki są uznawane za luksusowe, ponieważ wełna ta jest niezwykle ciepła i lekka.
• W Peru można kupić kolorowe tkaniny, chusty i koce wykonane w tradycyjny sposób przez lokalnych rzemieślników. Popularnym wzorem są motywy inkaskie i andyjskie, które często mają głębokie znaczenie kulturowe.
• Peru jest także jednym z największych producentów srebra na świecie, a  biżuteria, często ozdobiona kamieniami szlachetnymi jak turkus czy szmaragdy, jest jednym z najpopularniejszych suwenirów. Warto zwrócić uwagę na biżuterię ręcznie robioną przez lokalnych artystów.
• Ceramika – figurki i naczynia o charakterystycznych kształtach i wzorach, które nawiązują do kultury Inków, mogą stanowić nie tylko piękny element dekoracyjny, ale również cenną pamiątkę. Maski i rzeźby przedstawiające postacie z mitologii Inków są także interesującą opcją.
• Jedną z najpopularniejszych pamiątek z podróży do Peru są miniaturki Machu Picchu. Można je znaleźć w sklepach z pamiątkami w Aguas Calientes, małej miejscowości u podnóża góry Machu Picchu.
• Pisco – peruwiański napój alkoholowy na bazie winogron, który jest serwowany w popularnym koktajlu Pisco Sour.
• Peru to jeden z czołowych producentów kawy na świecie. Kawa peruwiańska, zwłaszcza z rejonów Amazonii czy Wysokich Andów, znana jest ze swojej delikatnej kwasowości i owocowych nut.

*materiał powstał w ramach współpracy z biurem @studiowypraw